Kolon Kanseri ve Radyasyon

Kolon Kanseri ve Radyasyon

Radyasyon en çok, ameliyatın olanaklı olmadığı tümörler için kul­lanılmakla birlikte tümörlerin kemoterapiye cevap vermediği durum­larda da bir çözüm olabilir. Dışardan verilebilir, ancak radyasyonun doğrudan tümör üzerine ya da tedavi edilmesi gereken diğer ufak bölgelere verilmesini sağlayacak teknikler geliştirilmiştir. Bunu yapa­bilmek için radyasyon kaynağı kanserli hücrelere olabildiğince yakın yerleştirilir—kateterlerin ya da diğer implantlann içinden ışınlanır ya da doğrudan kanserin içine yerleştirilir. Bu tip tedaviye iç ya da in-terstisyel tedavi adı verilir.

Bazen içeriden radyasyon tedavisi alanların başkalarına radyas­yon geçirmemek için hastanede özel bir odada kalmaları gerekir.

Brakiterapi

Rektal kanser tedavisinde kullanılan brakiterapi, hedef bölgeye radyasyon verir. İki tipi vardır.

Yüksek dozlu (HDR) brakiterapi. Bu işlemde, tümörün içine geçi­ci olarak ince plastik kateterler yerleştirilir ve bunların içinden birkaç dakika boyunca yüksek dozda radyasyon verilir. Ayakta tedavi kap­samında uygulanır ve uygulama bittikten sonra başkalarına radyas­yon geçmesine neden olmaz.

Tohum implant brakiterapi. Bu tip brakiterapide, yaklaşık 100 minik "tohum" tümöre bırakılır ve bunlar bırakıldıkları yerde hafta­lar ya da aylar boyunca ufak dozda radyasyon yayar. Bu işlem genel­likle hastanede kalmayı gerektirir.

Doz yoğunluk ayarlı radyasyon tedavisi (IMRT)

IMRT tekniğinde tümöre ve çevresine üç boyutlu radyasyon dozu vermek üzere bilgisayar programı kullanılır. Tomoterapi adı verilen bir versiyonunda BT görüntüleme tekniğiyle kullanılır. Bu işlemde te­davi edilmesi gereken tümörün büyüklüğü ve biçiminin "heykeli" çı­kar ortaya ve çevre doku radyasyondan korunur.

İntraoperatif radyasyon tedavisi (IORT)

Bu tedavi, ameliyatla tümör alındıktan sonra kalan doku üzerinde hasta daha ameliyathanedeyken yüksek dozda radyasyon verilmesine yöneliktir. Abdominal ameliyat yapıldığından doz sadece seçilen bölge­ye verilebilir. Bazı durumlarda gereken tek radyasyon tedavisi bu olur.

TheraSphere

İçeriden uygulanan lokalize bir radyasyon tekniği olan bu işlemde milyonlarca minik radyoaktif boncuk (mikrosfer) kana verilir ve he-patik arter (karaciğerin atardamarı) kanalıyla karaciğere yönlendirir.

Minik mikrosferler sağlıklı dokulara besin taşıyan iri kan damarları içinden geçip giderken tümörü besleyen ufak kan damarlarında sıkı­şıp kalır ve kaldıkları yerden doğrudan tümöre radyasyon gönderir. Kemoterapi için kullanılan TACE yöntemine (bak s. 106) çok ben­zer biçimde mikrosferler de bacaktaki femoral arterden sokularak floroskopi altında hepatik artere yönlendirilen bir kateter içinden de gönderilebilir. Bu işlem hastanede yapılır, ama genellikle genel anes­tezi kullanılmaz.

Cyberknife

Bu radyasyon tedavisi yönteminde tümörün yok edilmesi için ışın yönü çok hassas ayarlanmış yüksek enerjili radyasyon verilir. Enerji sadece iki ya da üç yönden değil, tümörün çevresindeki pek çok açı­dan birden geldiğinden verilen doz çok yüksek olabilir. BT tarama-sıyla tümör saptanır, sonra da dört ya da beş saat süren bir seansta radyasyonla ışınlanır. Hasta uygulama sırasında uyanıktır ve uygula­ma genellikle acısız olur.