Obstetrik Palpasyon

Obstetrik Palpasyon

Gebe uterusun üçüncü trimesterde palpe edilmesi ile gebelik haftasına göre uterusun büyüklüğü de­ğerlendirilir; fetal duruş ve prezentasyon belirlenir, ay­rıca önde gelen kısmın pelvise inip inmediği araştırılır.

Gebe uterusu muayene ederken hastayı supin (sır­tüstü) pozisyonda bırakmamak gerekir; aksi halde supin hipotansiyon sendromu gelişebilir. Supin hi­potansiyon, sırtüstü düz yatan bir gebede uterusun vena cava inferior'a bası yaparak venöz dönüşü engellemesi ve sonuçta hipotansiyon, taşikardi ve bay­gınlık hissinin oluşmasıdır. Bu nedenle muayene ma­sasının baş kısmı yukarı doğru kaldırılarak uterusun vena cava üzerine olan basısı azaltılır.

Gebenin karnı sternumun alt ucundan (ksifoidden) pubise kadar açıkta kalacak şekilde hazırlanır. Bu arada anamnezde atlanmış olabilecek bir ameliyat ned-besinin bulunup bulunmadığına bakılır.

Doğum Mekanizması

Doğum ile ilgili mekanizmaları anlayabilmek için doğum olayını oluşturan klasik üç komponentin bi­linmesi gerekir. Bunlar; motor kuvvet (uterus kont-raksiyonları), doğum yolu ve doğum objesidir (çocuk)

Normal bir doğumun olabilmesi için bu üç faktörün her biri kendi görevini tam olarak yapabilmeli ve diğer iki faktörle iyi bir şekilde etkileşebilmelidir.

Motor Kuvvet: Uterus Kası

Uterus kontraksiyonlarının frekansında ve şid­detindeki artış kendi kendini harekete geçiren kar­maşık bir olaydır. Uterus kontraksiyonları ile uterus kas liflerinin uyarılabilirliğinde ve biyokimyasal or­tamda bazı değişiklikler oluşur. Sonuçta kas liflerinin şekli değişir. Böylece uterus kası bir sonraki kont-raksiyon sonrası daha fazla değişikliğe hazırlanmış olur. Uterus kasında izlenen kontraksiyonun önemli bir özelliği "retraksiyon"dur; yani her kontraksiyondan sonra kas lifleri kasılırken elde ettikleri kısalığı ko­rurlar. Kontraksiyon dalgası uterus kornularından bi­rinde başlayıp aşağılara doğru yayılır. Bu olaya "fun-dal baskınlık" denir.

Uterus üst segmenti tamamen düz kas liflerinden oluşurken alt segment ve servikste düz kas oranı sa­dece %10' dur. Fundusta başlayan kasılmalar uterus alt segmentinde incelmeye ve servikste silinmeye yol açar. Üst segmentteki retraksiyon olayı ile lifler git­tikçe kısalarak uterus iç hacmini azaltırlar. Travayın ilk evresi ilerledikçe, uterusun üst segmenti gittikçe kalınlaşıp kas kitlesi artarken burada oluşan basınçla uterus içeriği alt segmente ve servikse doğru itilir. Ute­rusun üst ve alt segmentleri arasındaki sınır fizyolojik retraksiyon halkası adını alır

Travayın ilk evresini oluşturan bu süreç Braxton Hicks Kontraksiyonları'nın ortaya çıktığı gebeliğin son haftalarında başlamakla birlikte, travayın baş­langıcında daha belirgin bir hal alır. Bu kon-traksiyonlar, serviksin dar bir orifise sahip olan si lindirik yapısını, çocuğun başının geçebileceği bir ge nişliğe dönüştürür. Travayın ilk evresinin sonunda, serviks uterus alt segmenti ile aynı genişliğe kavuşur, bu da serviksin tam açık olması demektir.