Perioperatif İlac Etkilesimleri

Perioperatif İlaç Etkileşimleri

Birçok ilaç, nöromusküler blokerle­rin etkilerinde değişiklik yapabilir. Bun­lar nöromusküler iletimi, transmitter sa-lınımmı, ilaç eliminasyonunu, reseptör­deki etkileşimini değişikliğe uğratarak ya doğrudan etkileyebilirler ya da kav-şak-dışı mekanizmalarla (kas kontrakti-litesini etkileyen ilaçlar gibi) etkili olur­lar.

1- İnhalasyon anestezikleri; Non-de­polarizan ilaçlarla meydana gelen nöro­musküler bloğun şiddetini ve süresini artırır. Bu güçlendirici etkinin mekaniz­ması hem merkezi, hem de periferiktir. Periferik etki motor son-plak üzerindeki depresan etkiye, hem de motor sinir ter­minalinden asetilkolin serbestleşmesini azaltmasına bağlıdır. Ayrıca inhalasyon anestezikleri muhtemelen, kanalın orta­lama açık kalma ömrünü kısaltarak de-polarizasyonu bloke etmektedir. Kaslara gelen kan miktarının değişmesi gibi faktörler de önemlidir.

2- Antibiyotikler (polimiksinler, tet-rasiklinler, aminoglikozidler): Bu tür ilaçlar etkilerini asetilkolin serbestleş­mesi, kolinerjik reseptör etkileşimi veya kaslar üzerindeki doğrudan etki ile ger­çekleştirmektedirler.

3 - Lokal anestezikler; Non-depolari­zan kas gevşeticilerin etkisini, asetilko­lin salınımının inhibisyonu ve kanal blokajı ile güçlendirirler.

4- İmmünosupresifler; Süksinilkolin etkisini plazma kolinesterazının inhibis­yonu üzerinden uzatırlar.

5- Diüretikler, hipokalemiye neden olur. Nöromusküler kavşak üzerindeki doğrudan etkiye bağlı olarak nöromus­küler bloğu arttırabilirler.

6- Antidepressanlar (lityum, MAO inhibitörleri); Lityum, antikolinesteraz salınımını önce artırır, sonra azaltır. Bir MAO inhibitörü olan fenelzin, plazma kolinesterazını inhibe ederek süksinil-kolinin oluşturduğu bloğu uzatır.

7. Antiaritmikler (Prokainamid, lido-kain, propranonol, fenitoin); Non-depo-larizan etkiyi uzatırlar.
8. Organofosfatlar; Plazma kolinesteraz inhibisyonu yoluyla etki ederler.'

9. Dantrolen; Doğrudan kas depresa-nı etkiye sahiptirler. Nöromusküler ile­tiyi etkilemeden eksitasyon-kontraksi-yonu engellerler.

NON-DEPOLARİZAN BLOĞUN GERİ DÖNÜŞÜMÜ

Non-depolarizan bloğu kaldırmak için antikolinesteraz ajanlar kullanılır. Bunlar nöromusküler kavşakta asetilko-lin konsantrasyonunun arttırılmasını ve asetilkolin parçalanmasını önler ve böy­lece asetilkolinle rekabet halinde olan kas gevşeticinin etkisinin azalması sağ­lanır. Bu amaçla neostigmin, pridostig-min, edrofonyum kullanılabilir. Ancak nondepolarizan bloğu geri döndürülme­si için seçilmesi gereken antikolineste­raz ilaç neostigmin olmalıdır. Çünkü uzun etkilidir, rekürarizasyon tehlikesi­ni ortadan kaldırır. Antikolinesterazlar etki süreleri bakımından Neostigmin > Pridostigmin > Edrofonyum şeklinde sıralanır.

Kardiyovasküler Etkileri

Antikolinesteraz ilaçlar, ciddi bir va-gal stimülasyona neden olurlar; bu etki antikolinerjik bir ajanın birlikte uygu­lanmasıyla engellenebilir. Bu amaçla at­ropin veya glikoprolat kullanılır.

Etkisinin hızlı başlıyor olması nede­niyle (1 dakika) atropinin, edrofonyum ile kullanımı daha uygundur. Atropin ile neostigminin birlikte verilmesi, neo-stigminin etkisinin daha yavaş başlama­sı nedeniyle önemli taşikardiye neden olur. Glikopirolat, atropinden iki kat da­ha güçlüdür ve neostigmin ile kullanıl­dığında da aritmi ve taşikardi yapma sıklığı daha az olduğundan, daha uygun bir ajandır.